Pagdanas ng Pangungulila bilang Teenager

Sa kasamaang palad sa napakaraming mga teenager, ang kamatayan at ang nagresultang pangungulila ay bahagi ng pang-araw-araw na buhay.

Sa pagtatapos ng high school, 5 porsyento ng mga mag-aaral ngayon ay mawawalan ng isa sa kanilang mga magulang sa pagtatapos ng high school, at 20 porsyento ang nakakaranas ng pagkamatay ng isang taong malapit sa kanila sa edad na 18. Kapag sinuri, sinabi ng 90% na naranasan nila ang pagkamatay ng isang mahal sa buhay.¹ Mula sa 2010 hanggang sa kalagitnaang-2018, higit pa sa 170 mga mag-aaral sa Estados Unidos ang napapatay sa mga pagbaril sa paaralan².

Karaniwang Mga Reaksyon ng Mga Teenager sa Pangungulila

Ang pangungulila ay natatangi sa mga taong nakakaranas nito, ngunit ang ilang mga reaksyon sa pangungulila ay pandaigdigan at itinuturing na normal o tipikal. Karamihan sa mga kabataan na nakakaranas ng pagkamatay ng isang mahal sa buhay ay magpapakita ng ilan sa mga sumusunod na pag-uugali o damdamin:

• Kabigatan sa dibdib o pagkabara sa lalamunan.
• Pakiramdam na walang laman ang tiyan at kawalan ng gana.
• Pagkakasala sa isang bagay na sinabi o nagawa, o isang bagay na naiwan o hindi nagagawa.
• Galit at pagwawala sa iba, kung minsan kahit anong oras nang walang dahilan.
• Matinding galit sa namatay dahil sa pagkamatay, at sa kalaunan ay nadarama ang pagkakasala dahil sa galit.
• Ang pagbabago ng mood sa pinakamaliit na bagay.
• Hindi inaasahang pagsabog ng damdamin o pag-iyak.
• Mga damdamin ng pagkabalisa at sabay na kahirapan habang nakatuon sa ginagawa.
• Ang pakiramdam na ang pagkawala ay hindi totoo at hindi nangyari.
• Nararamdaman ang presensya ng namatay, inaasahan na ang mga namatay ay papasok sa pintuan sa karaniwang oras, naririnig ang kanyang tinig, o nadaramang "nakikita" ang namatay sa sulok ng kanilang mata.
• Nakikipag-usap sa mga larawan.
• Nakikipag-usap sa namatay sa isang espesyal na lugar.
• Kawalan ng tulog o nakakagambalang panaginip.
• Ipinagpalagay na mga pag-uugali, katangian o suot na paboritong damit ng namatay.
• Emosyonal na regression at kahit pag-ihi sa kama, na maaaring maging lubhang nakakabahala para sa mga teenager.
• Ang pangangailangang muling suriin at alalahanin ang mga bagay tungkol sa kanilang minamahal, umaabot sa punto na inuulit na nagiging pasanin sa iba.
• Ang kawalan ng kakayahang sabihin ang kahit ano, o ang pangangailangan na maging labis na responsable.
• Ang pagsasagawa ng tungkulin ng "bagong" lalaki o babae ng sambahayan, nakakagambala sa kanilang sarili mula sa kanilang sariling damdamin sa pamamagitan ng pag-aalaga sa lahat.

Walang "Tama" o "Maling" Paraan ng Pagdadalamhati

Kailangang malaman ng isang teenager na nakakaranas ng pagkamatay ng isang mahal sa buhay na walang paraang "tama" o "mali" sa pagluluksa. Pero may ilang nakakatulong at hindi masyadong nakakatulong na paraan ng pagluluksa. Ang pagbibigay ng mga nakabubuo na paraan upang ipahayag ng kanilang mga pangungulila ay makakatulong na maiwasan ang matagal o hindi nalulutas na kalungkutan at depresyon. Magmungkahi ng mga nakabubuong paraan upang maipahayag ang kanilang damdamin-pakikipag-usap sa isang taong pinagkakatiwalaan, pagtatala sa diary, paglikha ng sining-sa halip na itago ang damdamin o bumabaling sa mas mapangwasak na mga pamamaraan ng coping, tulad ng pag-inom, pang-aabuso sa substance o mga pag-uugaling antisocial o peligroso.

Ang Paghinto at Pagdaloy ng Pangungulila

Dumarating at nawawala ang pangungulila. Hindi ito isang bagay na "makakalimutan," ng mga teenager ngunit isang bagay na matututuhan nila sa kanilang buhay. Bagaman ang una at ikalawang taon ay maaaring maging mahirap, ang mga teenager ay lumalaki sa kanilang pangungulila at nararanasan ang kanilang pagkawala sa iba't ibang oras sa kanilang paglaki.

Ang mga espesyal na araw at mahahalagang oras ay maaaring maging sanhi ng damdamin na magpakita muli, alinman sa pamamagitan ng mga alaala o-kung anumang pagninilay-nilay. Bahagi ng normal na pag-unlad para sa isang teenager ang muling pag-isipan ang kanilang natutuhan tungkol sa kanilang pagkawala sa kanilang kasalukuyang yugto ng pag-unlad. Halimbawa, ang isang high school senior ay maaaring isuot ang shirt ng namatay na ama sa kanyang graduation exercises. Ang isang 19-taong gulang na ikakasal ay maaaring magmungkahi ng kanyang unang toast sa kanyang namatay na lola, isang pinaka makabuluhang pigura sa kanyang buhay, sa kanyang wedding reception.

Ang mga taon ng teenager ay maaaring maging isang magulong panahon, ngunit partikular na mas magulo ito para sa mga teenager na nakaranas ng pagkamatay ng kamag-anak o kaibigan. Tulad ng nagbabagong mga panahon, magpapatuloy at magbabago ang pangungulilang nararanasan ng mga teenager na ito habang sila'y nagkaka-edad.

¹Children's Grief Awareness Day (PDF)

²https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_school_shootings_in_the_United_States#2015_to_present